«Η νεφρολιθίαση (πέτρες των νεφρών) αυξάνει τον κίνδυνο νεφρικής νόσου ακόμα και αν είναι ασυμπτωματική.»

Πρόσφατη μελέτη από τη Mayo Clinic των ΗΠΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο κίνδυνος για Νεφρική Νόσο Τελικού Σταδίου και η θνησιμότητα από όλα τα αίτια αυξάνεται στα άτομα που έχουν πέτρες στους νεφρούς.

«Οι ασθενείς που εμφανίζουν υποτροπιάζουσα νεφρολιθίαση δηλαδή πέτρες των νεφρών με συχνά επεισόδια και υποτροπές, διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο για Νεφρική Νόσο Τελικού Σταδίου από ό,τι τα άτομα που δεν έχουν νεφρολιθίαση.»

Το νέο στοιχείο που προσθέτει η παραπάνω μελέτη είναι ότι οι λιθιασικοί ασθενείς, ακόμα και αν είναι ασυμπτωματικοί, ή δε γνωρίζουν ότι έχουν νεφρολιθίαση, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο νεφρικής νόσου από το γενικό πληθυσμό.

Η συσχέτιση της νεφρολιθίασης με τη Χρόνια Νεφρική Νόσο παραμένει και μετά την αφαίρεση του κινδύνου που προκύπτει από τη συνύπαρξη νοσημάτων όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υψηλή χοληστερόλη, η ουρική αρθρίτιδα και η παχυσαρκία – τα οποία επίσης μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο νεφρικής ανεπάρκειας και νεφρικής νόσου τελικού σταδίου.

Η επιδημιολογική μελέτη προέρχεται από το Olmsted County στο Ρότσεστερ της Μινεσότα, όπου συνέκριναν 7008 άτομα με λιθίαση με περίπου 28.000 άτομα χωρίς λιθίαση σε διάστημα από το 1984 έως το 2012. Η μελέτη εξέτασε και την επίδραση του είδους του λίθου στον κίνδυνο ανάπτυξης νεφρικής νόσου και αύξησης της θνησιμότητας.

Ο κίνδυνος ήταν αυξημένος σε άτομα με κάποιους συγκεκριμένους τύπους λίθων σε σχέση με τα άτομα ελέγχου.

Πώς εξηγούνται τα παραπάνω ευρήματα;

Στους ασθενείς με υποτροπιάζουσα λιθίαση ο κίνδυνος για νεφρική νόσο αυξάνεται ως αποτέλεσμα των επαναλαμβανόμενων, παροδικών μειώσεων της λειτουργίας των νεφρών που συμβαίνουν όταν υπάρχουν συχνά επεισόδια μετακίνησης των νεφρικών λίθων, κωλικοί νεφρού, ή συχνά επεισόδια παροδικής απόφραξης του ουροποιητικού.

Οι ερευνητές δηλώνουν ότι: «Μετά τον κωλικό του νεφρού η και το αποφρακτικό επεισόδιο, συνήθως η νεφρική λειτουργία αποκαθίσταται. Ωστόσο όταν ένας ασθενής έχει επαναλαμβανόμενα επεισόδια, η συνεχιζόμενη και σωρευτική βλάβη στους νεφρούς μπορεί να προκαλέσει χρόνια νεφρική νόσο”.

Για τους παραπάνω λόγους η υποτροπιάζουσα λιθίαση θα πρέπει οπωσδήποτε να παρακολουθείται από Νεφρολόγο.

“Ο Ειδικός Νεφρολόγος θα πρέπει να ελέγξει τα ούρα και να διερευνήσει τους λόγους που δημιουργούν και αυξάνουν τις πέτρες σε κάθε ασθενή.”

ΠΡΟΓΝΩΣΤΙΚΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ

Στην ιδια πολιτεία στο Olmsted County, μια άλλη ομάδα ερευνητών δημιούργησε ένα νέο εργαλείο πρόγνωσης της νεφρολιθίασης για τους ασθενείς με ένα πρώτο επεισόδιο λιθίασης αλλά και για αυτούς με υποτροπιάζουσα νεφρολιθίαση.

Το εργαλείο ονομάζεται ROKS (Recurrence of Kidney Stones) και μπορεί να βοηθήσει τους γιατρούς να καθορίσουν ποιοι ασθενείς διατρέχουν υψηλό κίνδυνο υποτροπής μετά από ένα πρώτο επεισόδιο.

Η χρήση του προγνωστικού εργαλείου βοηθά και στον εντοπισμό των ασθενών που μπορεί να ωφεληθούν από τη φαρμακευτική αγωγή και τις διατροφικές οδηγίες  με στόχο πάντα την πρόληψη των μακροπρόθεσμων επιπλοκών της νεφρολιθίασης.

Το νέο εργαλείο πρόβλεψης ονομάζεται ROKS2 μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε ασθενείς με πολλαπλά επεισόδια λίθων αναζητώντας προγνωστικούς δείκτες συμπτωματικής υποτροπής της νεφρολιθίασης.

Η ομάδα της Μινεσότα διαπίστωσε ότι:

1. οι νεότεροι ασθενείς είναι πολύ πιο πιθανό να εμφανίσουν πέτρες στα νεφρά από ότι οι ηλικιωμένοι, και οι άνδρες πιθανότερο από τις γυναίκες.
2. το οικογενειακό ιστορικό νεφρολιθίασης και ο υψηλότερος δείκτης μάζας σώματος -παχυσαρκία, αυξάνουν τον κίνδυνο.
3. οι γυναίκες που είχαν ένα επεισόδιο κωλικού νεφρού ενόσω ήταν έγκυες είχαν 82% περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν και νέο επεισόδιο λιθίασης σε επόμενη εγκυμοσύνη.
4. όσο περισσότερες πέτρες υπάρχουν ήδη στους νεφρούς σας, τόσο περισσότερο αυξάνεται ο κίνδυνος για νέο κωλικό νεφρού αλλά και για δημιουργία νέων λίθων.

Τα εκτιμώμενα ποσοστά επανεμφάνισης λίθου στην πενταετία ήταν 17% για εκείνους που είχαν ήδη ένα πρώτο επεισόδιο, 32% για αυτούς που είχαν ήδη και δεύτερο επεισόδιο, 47% για αυτούς που είχαν και τρίτο επεισόδιο και 60% για αυτούς που είχαν και τέταρτο επεισόδιο.

Το μέγεθος της πέτρας των νεφρών σχετίζεται επίσης με τον κίνδυνο υποτροπής και νέου  επεισοδίου κωλικού. Οι μεγαλύτερες από 6 mm συνδέονται με μικρότερο κίνδυνο ενώ πέτρες 3 έως 6 mm είναι 25% πιθανότερο να προκαλέσουν νέο κωλικό.

Το σημαντικότερο όμως εύρημα της επιδημιολογικής μελέτης ηταν η συσχέτιση της νεφρολιθίασης με τον αυξημένο κίνδυνο για Χρόνια Νεφρική Νόσο. Πρόκειται για πρωτόγνωρο και κρίσιμο εύρημα που εντυπωσίασε τους ερευνητές.

Με βάση αυτό η ιατρική κοινότητα καλείται να αλλάξει τη λανθασμένη αντίληψή της ότι οι πέτρες στα νεφρά είναι ένα απλώς ένα ενοχλητικό σύμπτωμα. Ο κωλικός νεφρού και η νεφρολιθίαση δεν οδηγεί μόνο τους ασθενείς στο τμήμα επειγόντων αλλά στην πραγματικότητα αποτελεί εκδήλωση διαταραχής του μεταβολισμού και κρύβει μια ασθένεια που αξίζει να διερευνηθεί.

Και για τους ασθενείς είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουν ότι οι πέτρες στα νεφρά είναι μια ασθένεια, όχι μόνο ένα ενοχλητικό και επώδυνο γεγονός.

Ιδιαίτερα όσοι έχουν υποτροπιάζουσες πέτρες θα πρέπει να διερευνηθούν και να διαγνωστούν ώστε όχι μόνο να μειώσουν τον κίνδυνο της μελλοντικής πέτρας αλλά παράλληλα να μειώσουν και το μελλοντικό κίνδυνο ελάττωσης της λειτουργίας των νεφρών τους.

Αυτές οι μελέτες χρηματοδοτήθηκαν από National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases and the National Institutes of Health και ανακοινώθηκαν στο Ετήσιο Συνέδριο της Αμερικανικής Νεφρολογικής Εταιρείας Kidney Week 2017: Abstracts TH-PO1082 and TH-PO1081 το Νοέμβριο 2017.